سرطان ریه
سرطان ريه به رشد بافت بدخيم در ريه گفته می شود. اين بيماري لوله‌هاي نايژه‌اي و ريه‌ها را درگير مي‌سازد. 2 دسته اصلی سرطان ریه وجود دارد و متفاوت از هم درمان می شوند.
دسته اول: سرطان ریه سلول بزرگ (NSCLC). حدود 80٪ تا 85٪ سرطان های ریه NSCLC هستند. زیرگروه های اصلی NSCLC، آدنوکارسینوم، کارسینوم سلول سنگفرشی و سرطان سلول بزرگ می باشند.
دسته دوم: سرطان ریه سلول کوچک (SCLC). حدود 10 تا 15 درصد از کل سرطان های ریه SCLC هستند. این نوع سرطان ریه سریع تر از NSCLC رشد و گسترش می یابد. از آنجا که این سرطان به سرعت رشد می کند، به خوبی به شیمی درمانی و پرتودرمانی پاسخ می دهد.
سرطان ريه به حنجره، كبد، مغز، استخوان‌ها و كليه‌ها گسترش می یابد. البته سرطان هایی که از اندام های دیگر (مانند پستان ، لوزالمعده ، کلیه یا پوست) شروع می شوند ، گاهی اوقات می توانند به ریه ها منتقل شوند (متاستاز کنند). اما آن ها سرطان ریه نیستند.
سرطان ریه مهمترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان است و تقریباً 25٪ از کل مرگ های سرطانی را تشکیل می دهد.این سرطان (سلول های کوچک و غیر کوچک) دومین سرطان شایع در مردان و زنان است. سرطان ریه عمدتاً در افراد مسن رخ می دهد. بیشتر افراد مبتلا به سرطان ریه 65 سال یا بیشتر هستند. تعداد بسیار کمی از افراد تشخیص داده شده کمتر از 45 سال هستند. میانگین سنی افراد هنگام تشخیص حدود 70 سال است.
از جمله ریسک فاکتورهای این بیماری می توان به سن بالاي 60 سال ،سابقه ی خانوادگی، استعمال دخانيات. مخصوصاً سيگار كشيدن (احتمال بروز سرطان ريه در يك فرد سيگاري 22 برابر افراد غيرسيگاري است) آلاينده‌هاي هوا، پنومونيت ميان‌بافتي مزمن، تماس با گاز رادون ،تماس محيطي با آزبستوز، اورانيوم، نيكل، كرومات‌ها، بيس‌كلرومتيل‌اتر و عوامل ژنتیکی اشاره کرد .
اقدامات تشخیصی برای این سرطان
جهت تأیید تشخیص این بیماری تست های متفاوتی انجام می شود از جمله تست های Imaging مثل CT scan، Chest x-ray، MRI ، PET scan ، اسکن استخوان، تست خلط و مایع تجمع یافته ی اطراف ریه، Needle biopsy ،برونکوسکوپی، تست های خونی مثل CBC و تست های بیوشیمیایی از جمله بررسی سطح کلسیم و الکالین فسفاتاز و همچنین تست بررسی میزان پروتئین PD-L1 که معمولاً میزان آن را در نوع NSCLC و در پاسخ به برخی داروها بررسی می کنند.
تست های ژنتیکی
در مورد شکل NSCLC ، پزشکان بررسی بیان یا حضور جهش در برخی از ژن های شایع دخیل در ایجاد آن را توصیه می کنند از جمله:
KRAS: تغییرات در این ژن مسئول 20 تا 25 درصد از موارد NSCLC است.
EGFR: پروتئینی تولید میکند که به مقدار زیاد روی سطح 10 تا 20 درصد از سلولهای NSCLC قرار دارد و به رشد انها کمک میکند.
BRAF و ALK: 5 درصد از موارد NSCLC دارای جهش در این ژن هستند.
ROS1 : یک تا دو درصد از موارد NSCLC دچار بازارایی(rearrangement) در این ژن هستند.
MET و RET از جمله ژن هایی هستند که تغییر در آن ها در ایجاد درصد کمی از NSCLC دخیل است.
تغییرات ژن TP5 از جمله مهم ترین عوامل ژنتیکی دخیل در SCLC است.
